Faillissementspercentages in België
In België ligt het geschatte percentage bedrijven dat binnen de eerste drie jaar failliet gaat meestal rond de 30% tot 40%. Dit betekent dat ongeveer 3 tot 4 op de 10 nieuwe bedrijven hun derde verjaardag niet halen.
Volgens de FOD Economie werden in 2023 bijvoorbeeld meer dan 11.000 faillissementen uitgesproken in België. Dit aantal lag iets hoger dan in voorgaande jaren, wat grotendeels werd toegeschreven aan de economische nasleep van de COVID-19-pandemie en de stijgende energieprijzen.
Wat beïnvloedt dit percentage?
Verschillende factoren spelen een cruciale rol in het risico op faillissement binnen de eerste jaren na oprichting:
Sectorale verschillen:
- Horeca en Detailhandel: Start-ups in sectoren met hoge concurrentie en lage winstmarges, zoals de horeca en detailhandel, lopen vaak een hoger risico op vroegtijdig falen. In 2023 was de horeca verantwoordelijk voor ongeveer 20% van de totale faillissementen in België.
- Bouwsector: Ook de bouwsector kent een hoog aantal faillissementen, mede door de vaak grote investeringen en langdurige projecten die kwetsbaar zijn voor economische schommelingen.
Ervaring van de Ondernemer:
- Ervaren Ondernemers: Ondernemers met eerdere ervaring in het opzetten en leiden van bedrijven hebben doorgaans een hogere overlevingskans. Studies tonen aan dat bedrijven die geleid worden door ondernemers met eerdere succeservaringen, een aanzienlijk lagere kans hebben om binnen drie jaar failliet te gaan.
- Gebrek aan Voorbereiding: Ondernemers die niet voldoende voorbereid zijn of die zich in onbekende sectoren wagen, lopen een groter risico.
Economische context:
- Recessies en Crisissen: Economische recessies, zoals die veroorzaakt door de COVID-19-pandemie, hebben geleid tot een toename van het aantal faillissementen. Bedrijven die afhankelijk zijn van consumentenbestedingen, zoals in de horeca en retail, werden bijzonder hard getroffen.
- Stijgende Kosten: De inflatie en stijgende energiekosten hebben in de afgelopen jaren ook een zware druk gelegd op veel bedrijven, wat resulteerde in een toename van faillissementen.
Toegang tot financiering:
- Startkapitaal: Moeilijke toegang tot krediet of onvoldoende startkapitaal vermindert de overlevingskansen van een bedrijf aanzienlijk. Belgische start-ups die geen solide financiële basis hebben, vinden het moeilijker om de eerste moeilijke jaren te overleven.
- Investeerdersvertrouwen: Investeerders zijn terughoudend in periodes van economische onzekerheid, wat kan leiden tot een gebrek aan benodigde financiering voor groei en expansie.
De levenscyclus van bedrijven
Eerste Jaar: Het eerste jaar wordt vaak gezien als de meest uitdagende periode voor een start-up. In deze fase moeten bedrijven zich positioneren in de markt, klanten aantrekken en een consistent inkomstenmodel ontwikkelen. Cashflow-problemen zijn in deze fase vaak de oorzaak van vroegtijdige faillissementen.
Tweede Jaar: Als een bedrijf het eerste jaar overleeft, staat het vaak voor nieuwe uitdagingen zoals schaalvergroting en het uitbreiden van het klantenbestand. Deze groeifase vereist een nauwkeurig beheer van middelen en financiën. Veel bedrijven die niet in staat zijn om effectief te schalen of hun operationele kosten te beheren, gaan in deze fase failliet.
Derde Jaar: Tegen het derde jaar begint een bedrijf doorgaans te stabiliseren. Bedrijven die in staat zijn om hun bedrijfsmodel te optimaliseren en consistent winstgevend te worden, hebben een grotere kans om te overleven. Toch lopen bedrijven die hun marktaandeel niet kunnen vergroten of die worden geconfronteerd met externe economische schokken nog steeds risico op faillissement.
Context en Cijfers
Volgens een studie van de Europese Commissie uit 2022 zijn de overlevingskansen van start-ups in België vergelijkbaar met die in andere Europese landen. Ongeveer 50% van de bedrijven overleeft de eerste vijf jaar, wat in lijn ligt met het Europese gemiddelde. België heeft echter specifieke sectorale uitdagingen, zoals de hoge concurrentie in de horeca en detailhandel, die de overlevingskansen van nieuwe bedrijven beïnvloeden.
In 2023 benadrukte de FOD Economie dat de stijgende energieprijzen en de post-pandemische economische omgeving de belangrijkste oorzaken waren van het toenemende aantal faillissementen, vooral onder kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's).
Wat betekent dit voor Ondernemers?
Voor startende ondernemers is het cruciaal om deze statistieken in overweging te nemen bij het plannen en uitvoeren van hun bedrijfsstrategie. Een goede voorbereiding, solide financieel beheer en grondig marktonderzoek zijn essentieel om de overlevingskansen van een nieuw bedrijf te verhogen.
Het is ook belangrijk om te investeren in sectoren met lagere risico's en om voortdurend aanpassingen te maken op basis van economische veranderingen. Ondernemers moeten zich bewust zijn van de sectorale en regionale uitdagingen die van invloed kunnen zijn op hun bedrijfsactiviteiten.
A goal without a plan is just a wish (Antoine de Saint-Exupéry)
Hoewel het starten van een bedrijf altijd risico's met zich meebrengt, kan een gedegen voorbereiding en aanpassing aan marktomstandigheden de kans op succes aanzienlijk vergroten. De eerste vijf jaar, en vooral de eerste drie jaar, zijn cruciaal voor de overleving van een bedrijf. Door rekening te houden met de hierboven besproken factoren kunnen ondernemers hun overlevingskansen optimaliseren.